6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK), Türkiye’de markaların tescili, korunması ve geçersizliği ile ilgili temel düzenlemeleri içeren önemli bir yasadır. SMK’nın 14. maddesi, markaların geçersiz sayılabileceği veya iptal edilebileceği durumları düzenlemektedir:

Tescil Koşullarına Uygun Olmama: Bir markanın tescil edilebilmesi için belirli şartları sağlaması gerekir. Örneğin, ayırt edici özellikten yoksun olan veya genel terimler içeren markalar, tescil edilemez ya da tescil edilmişse marka hükümsüzlüğü ile sonuçlanabilir.

Benzer veya Karıştırılabilir Markalar: Daha önce tescil edilmiş veya başvurusu yapılmış başka bir marka ile benzerlik gösteren markalar, aynı ya da benzer mal veya hizmetler için kullanılıyorsa, ilgili kişiler tarafından marka hükümsüzlüğü davası açılabilir.

Kullanılmama veya Kötü Niyetli Kullanım: Tescil sonrası belirli bir süre içinde markanın kötü niyetle veya yeterince kullanılmaması durumunda, ilgili taraflar marka hükümsüzlüğü talep edebilir.

Kamu Düzenine Aykırılık veya Genel Ahlaka Uygun Olmama: Kamu düzenine zarar veren veya genel ahlaka aykırı olan markalar da geçersizlik gündemine gelebilir.

Geçersizlik Davası Süreci: Marka hükümsüzlüğü davası, genellikle marka sahibi veya üçüncü bir taraf tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılan başvuruyla başlatılır. Başvuruda gerekçeler detaylı olarak belirtilmeli ve kanıtlar sunulmalıdır.

Mahkeme Süreci: Kuruma yapılan başvurulara itiraz edildiğinde veya daha ciddi anlaşmazlıklar söz konusu olduğunda davalar mahkemelerde çözümlenebilir.

Markaların geçersizliği için açılan davalar, yasal korumaları ihlal eden veya rekabeti bozan durumların düzeltilmesi adına önem taşır. SMK’nın 5. veya 6. maddelerinde belirtilen şartlardan biri mevcutsa, mahkeme marka hükümsüzlüğü kararı verebilir. İlgili kişiler, Cumhuriyet savcıları veya kamu kurumları da bu kararı talep edebilir. Dava, sicilde marka sahibi olarak kayıtlı kişi veya hukuki halefine karşı açılır. Markanın geçersizliği durumunda bu karar, başvuru tarihinden itibaren geçerli olup, yasal koruma hiç sağlanmamış sayılır. Geçersizlik davalarında yetkili mahkemeler, fikri ve sınai haklar hukuk mahkemeleridir.